Πέμπτη 31 Οκτωβρίου 2013
Τετάρτη 30 Οκτωβρίου 2013
Δευτέρα 28 Οκτωβρίου 2013
ΚΩΣΤΑΣ ΕΥΑΓΓΕΛΑΤΟΣ / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013
Η έκθεση έργων του στο Κέντρο Δικανικών Μελετών, Α. Ισιδώρων 35, Λυκαβηττός, θα διαρκέχει μέχρι και τις 6 Νοεμβρίου, όπου στις 7μμ οι συνεργάτες-ποιητές του Φιλοσοφικού Συμποσίου θα διαβάσουν ποιήματα τους.
Στις 13 Νοεμβρίου,στο Κέντρο Πολισισμού του Βιβλιοπωλείου " Κένταυρος", Αστυδάμαντος 11, Παγκράτι, ώρα 7.30μμ, θα μιλήσει στην παρουσίαση της ποιητικής συλλογής του Βασίλη Κληρονόμου "Το ερυθρό τραγούδι".
Στις 15 Νοεμβρίου θα ξεκινήσουν στην έδρα του ART STUDIO EST/ LA CHAMBRE, Πρατίνου 87, τα φετινά ART Weekends, με την έκθεση " ΙΔΕΟΧΡΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΜΟΤΙΒΑ", που θα λειτουργεί κάθε Παρασκευή-Σάββατο- Κυριακή πρωί μέχρι τις 22 Δεκεμβρίου.
Στις 20 Νοεμβρίου, στον Ελληνογαλλικό Σύνδεσμο, Πλατεία Κολωνακίου 4, ώρα 8μμ, θα παρουσιάσει έκθεση ζωγραφικών σχεδιαστικών συνθέσεων και θα διαβάσει λυρικά ποιήματα του με τη σύμπραξη της διακεκριμένης πιανίστριας Χαράς Τόμπρα, που θα ερμηνεύσει Μπαχ και Μότζαρτ.
Τέλος Νοεμβρίου θα συμμετέχει τιμητικά σε μεγάλη έκθεση εικαστικών που θα γίνει στο Μορφωτικό Κέντρο της Αιγυπτιακής Πρεσβείας στην Αθήνα, με ζωγραφικά έργα του," Νέοι της Σιδώνος" και " Απολείπειν ο Θεός Αντώνιον " κ.α , εμπνευσμένα από τον μεγάλο Αλεξανδρινό Ποιητή Κων/νο Καβάφη, με αφορμή το 2013, έτος Καβάφη.
Κυριακή 27 Οκτωβρίου 2013
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΤΟΥ ΤΡΥΦΩΝΑ ΣΑΜΑΡΑ, 2002, ΜΥΡΤΟΣ, ΚΕΦΑΛΟΝΙΑ
 |
| photos by Trifonas Samaras, artist Costas Evangelatos, 2002 |
Παρασκευή 25 Οκτωβρίου 2013
Τετάρτη 23 Οκτωβρίου 2013
PHOTO BY PAT SWAIN, 2013
| Pat Swain, photographer, N.Y. " Costas and Dani, at the courtyard of Kipouria Monastery, Lixouri, Kefalonia island, Greece, 2013 |
Παρασκευή 18 Οκτωβρίου 2013
COSTAS EVANGELATOS / THE ART IN OUR TIMES
COSTAS
EVANGELATOS
THE ART IN
OUR TIMES
Due to the weight of the academic style and the “advanced ideas” of
romanticism which predominated in the art scene at the end of 19th
century, the aesthetic values set by the artists and the philosophers through
their works and texts as prototypes, were overthrown from their foundation. At
first, due to the pretext of demystification and refusal which was setting free
the creators from the aesthetic bonds of the great European past and then, due
to a new mythology which lasts up to the current days. Within approximately 110 years of modern art,
the new visions, the value and the expressive directness as well as the power
of this art, have not become part of the human awareness. They refer to the
incomprehensible, the unreasonable, sometimes the improvised, the ugly, the
ostensible mentality and coldness of the modern works. They refer to-and not
groundlessly- the financial socio-political and cultural situations which
prevent or distort the aesthetic education of the citizens, the consuming
society, resulting in the alienation of the by virtue receiver, that is the
human being of our century from the artistic works of his era. Disastrous
contradiction, since the main live art expresses the spirit, the ambitions and
the orientations of its era.
It is, however, accepted the fact that the artists accomplish great
things once they define the spirit of their era in their work prophetically or
by observing it.
How could, however, an artist create important works in an era when as a
social entity is indifferent to the contact and spiritual intimacy of the work
produced by the artist? I mean the artist who does not copy past patterns and
recipes but reforms through his creative imagination both the external and
internal world and works out with boldness and originality new expressive
methods.
So, in all this vague situation, which lasts so much and the possible
improvements and fellow traveling of the artist and the public occurred in some
periods but they did not yield in depth and duration, which is the modern
artist’s position and probably responsibility? In a lengthy historic course,
where the magic-conjuring-religious needs of the art gave its place to the
relation: state-church – order – lab with students and assistants-defined
topic-work, the entrance of 20th century changed radically the
developing course of these relations.
The promoter of the change was based on the independence lived by the
modern artists. Yet, this independence of the artist, deriving from the traditional
structures and rules of creation, lead through the reversely corresponding
procedures to a greater alienation of the artist. Alone and closed in his
personal shell, he composes works addressed mainly to himself. Yet, even when
he participates actively in forms of art that need the participation of other
artists or/and the public, such as the conjectural performance, environment and so on, he dismisses with great
difficulty the characterization of the outcast. He acts, in reality, between a
few and some, a personal public which has very little relation with the wider
public which, in the best situation, is surprised or smiles ironically…
Perhaps, it is more important that the artist would experience his
personality in a system oppressive by
obvious institutions. The independence lead him to a procedure of inspiration
and production of works invented by himself, but unfortunately it did not
succeed in relieving him from the intermediaries (art merchants, gallerists,
manager, financiers, bureaucrats) not even
from the leaders of tendencies and aesthetic ideas who, nowadays, are
not creators any more, but the art critics, modern theorists and “enlightened“
gallerists who are the celebrities in art world today.
Thus, the artist, who defends his independence, his free expression, his
adamant course for the creation of
important art, does not even have fields of choice. Alone he decides the
production of the works and many times he stores them since no one ordered
them, almost no one sees them, no one of the promoters of the works of art is interested in them.
There exist so many who are willing to satisfy everything ordained by the
fashion and the marketing.
Logically, this independence should promote the creation of paintings
too, according to the structural and aesthetic principles of the painting.
However, this independence, apart from a few exemptions, lead us, through
irreversibly proportional processes, to
the annihilation of the painting and
proportionally, the annihilation of the sculpture, engraving and other
forms of expression.
According to the philosopher Martin Heidegger, within the artistic
work, the truth, which is the revelation
of the beings in their existence, is activated.
The creative appearance of a world is the more basic achieved by the
artistic work.
Therefore, the conjectural reduction in the Symbol of the artistic
work’s essence occurs within the
indefinite “incident” of the Truth. Friedrich Nietzsche, however, attributes
the birth of the artistic work to the conflict of the Apollonian element with
the element of Dionysus and according to Albrecht Durer, the Art is hidden in
the nature and it needs to be extracted by the artist. Everyone, in general,
agree that the basic element for the reduction in the art’s essence is the Truth.
The Truth as an agreement of knowledge with the objects leads to the creation,
that is the work of art. We can say that the art is an uninterrupted creation
and an event of truth.
The work of art, however, deriving from the metaphysical tendency of the human being for
the eternity, activates in his inner shelf the truth and it reveals it
symbolically through the “meaning of beauty” which is represented by the
conjectural creation.
Another question is, which would be the benefit from an analytical approach of this procedure since the
work-result is its objective, as a means of value, unique and independent from
the presence of its artist.
Our era has the advantage of sealing with its aesthetic differentiation
and its multiplicity, the expression of each kind.
The artistic entity of the conjectural creator but also each artist, has
mainly been covered by the plenitude of pretence, imitation and interest that
the international as well as the national networks of the art’s projection
have, based on the marketing’s demands and not on the search of the real
expression, represented by the original artistic creation.
We live in times where the great art has been withdrawn from the human
being and its substance is immobilized to the past. The codes of approach have
been erased and the required sensibility
and spirituality of the receivers are sliding and they are facing the
vulgarity, the easiness and the aesthetic confusion. Hegel was the first great
thinker who expressed the view that the art is mortal and its destiny is to
die. Perhaps his pessimistic view would be the fruit of his idealistic
perception; however, it seems that at the end of 20th century, it
came saturated and boring, in an anti-aesthetic situation, thus delivering
mainly the multiple expression of this decade of every kind to the power of the
technique and technology.
Yet, could all these thoughts be inconsiderate ascertainments and by
accepting the future optimistically we could see elements of “renaissance” and
vitality? Could the defining values exist even under expulsion? Those who still
ask questions and defend themselves against the fashion, the consumerism and
the ideological desert of the present, which tends to the leveling of the
criteria and the pathetic acceptance of the aesthetic effects, they may know
the answers and perceive the possible solutions.
We confirm that, in the practical level, not only the artist’s position
has no relation with the purported independence; but that his accession in non
artistic circuits and bodies (due to the need and the non spiritual factors
dominating the market) lead the conjectural expression to
possible extinction. We could assimilate the modern artist as a rope-walker
who attempts the strangest and the most dangerous tricks. The edges of his rope
are invisible, but he progresses by leaps and bounds and fluctuations. If it
happens to get crushed (and this happens in occasions) on the land, almost no
one regrets him… It is possible that these confirmations seem excessive. Today,
the conjectural expositions in museums and galleries are full of people. Great
conjectural organizations in all the developed financial centers spread the
modern art. Educational foundations, companies and individuals invest on the
works of the modern production. Quite a few artists enjoy prosperity and they
compete the wealthy. The Mass Media of every kind do a perfect job…Yet, in
reality, the modern human being is very
little moved by the art of his era, or at least by the art imposed on him by
the Mass Media and the merchants, as the art of his era. The confusion and
assimilation cover a great spectrum of the searches of the past century and
despite the greater spreading of the works of art, through the engraving and
other reproductive methods and the approach of the daily human being using the
Pop Art, the art even in the first decade of the 21th century, is not lived as
a human necessity. It is almost always remaining at the level of decoration or
investment on something incomprehensible, but some “ connoisseurs’ give a lot
of value.
Is there, therefore, an outlet, regarding all these?
I believe that the possible outlets and answers would come only by the
real artists themselves who insist on expressing their soul despite all the
adversities.
If the artist’s independence lasted as long as the artists were against the set belief of the tradition, the
artist’s preservation into the future
would be achieved only if the artists
comes to realize that his alienation from the public and the human soul means
acceptance of the “ useless’ of the art and its replacement, suggested by the
leading figures of the existed and manipulated obscurantism, with the
technological founding and effects which
already prevail.
It is confirmed that people of the contemporary society search their
identity in the universal village of globalization which promises them comfort
and communication. The stock exchange materialistic wealth and the
technological superpower are galloping with systematic measures of imposition.
The real artist through his work is supposed to resist against the
estrangement, the leveling and the insensibility as well as living his personal
revolution which, I hope, can still awake the audience.
Costas Evangelatos, artist, poet, performer, art theorist
Selected bibliography
Lucie-Smith,Edward:Movements
in art since 1945,World of Art,Thames and
Hudson,1992
Bowness,Alan:Modern European
Art,World of Art,Thames and Hudson
Heidegger,Martin:Der Ursprung des
Kunstwerkes,Holzwege,Frankfurt a.M.1950
Francastel,Pierre:Peinture Et
Societe-Naissance Et Destruction D
Un Espace Plastique De La Renaissance Au Cubisme,Ed.Denoel,1977
Gombrich,Ernst:Τέχνη
και ψευδαίσθηση,Εκδ.Νεφέλη,Αθήνα,1995
Barthes,Roland:The Death Of The
Author,Hill and Wang ,New York
Sensation:Young British
Artists from the Saatchi Collection,London :Thames
and Hudson
Kultermann,Udo:Leben und
Kunst,Verlag Ernst Wasmuth Tubingen,1970
Read,Herbert:The Philosophy of
Modern Art,Fawcett World Library,New
York
Scharf,Aaron:Art and
Photography,Pelican Books,1979
Electronic Art,Moning
Image,Ed.Joan Miro Foundation,Barcelona
Πέμπτη 17 Οκτωβρίου 2013
ΚΩΣΤΑΣ ΕΥΑΓΓΕΛΑΤΟΣ «Η ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ Ο ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΣ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΜΑΣ»
ΚΩΣΤΑΣ ΕΥΑΓΓΕΛΑΤΟΣ«Η ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ Ο ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΣ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΜΑΣ»Από το βάρος του ακαδημαϊσμού και τις «υψηλές» εθνικοoαπελευθερωτικές και επαναστατικές ιδέες του ρομαντισμού, που επικρατούσαν στο ιδεολογικό προσκήνιο στο τέλος του 19ου αιώνα, οι αισθητικές αξίες που εικαστικοί καλλιτέχνες και φιλόσοφοι είχαν θεσπίσει με τα έργα και τα κείμενά τους σαν πρότυπα, ανατράπηκαν με την είσοδο του 20ου αιώνα εκ θεμελίων. Αρχικά με το πρόσχημα της απομυθοποίησης και της άρνησης, που απελευθέρωνε τους δημιουργούς από τα αισθητικά δεσμά του ευρωπαϊκού παρελθόντος και μετέπειτα από την επιταγή μιας νέας μυθολογίας. Επιταγή που διαρκεί εν δυνάμει μέχρι σήμερα παρά τις ποικίλες και πολλαπλές ανακοπές της από απολυταρχικά καθεστώτα και οικονομικοπολιτικές συγκρούσεις και κρίσεις.Στα 110 περίπου χρόνια της σύγχρονης τέχνης, δεν έχει γίνει κτήμα των ανθρωπίνων συνειδήσεων, η νέα οπτική, η αξία και η εκφραστική αμεσότητα και δύναμη της τέχνης αυτής. Επικαλούνται το ακατανόητο, το παράλογο, ενίοτε το πρόχειρο, το άσχημο, την φαινομενική εγκεφαλικότητα και ψυχρότητα των σύγχρονων έργων. Επικαλούνται – και όχι αβάσιμα – τις οικονομικές, κοινωνικοπολιτικές και πολιτιστικές καταστάσεις, που εμποδίζουν ή διαστρεβλώνουν την αισθητική παιδεία των πολιτών της καταναλωτικής κοινωνίας, με αποτέλεσμα να αποξενώνεται ο εν δυνάμει δέκτης, ο άνθρωπος του αιώνα μας δηλαδή, από τα καλλιτεχνικά έργα της εποχής του. Ολέθρια αντίφαση, γιατί κάθε ζωντανή τέχνη εκφράζει κύρια το πνεύμα, τις επιδιώξεις, οράματα και τους προσανατολισμούς της εποχής της.Είναι άλλωστε παραδεκτό ότι οι καλλιτέχνες μεγαλουργούν όταν προσδιορίζουν στο έργο τους προφητικά ή και παρακολουθηματικά το πνεύμα της εποχής τους. Πώς όμως μπορεί ένας καλλιτέχνης να δημιουργήσει σημαντικά έργα σε μια εποχή που σαν κοινωνικό σύνολο αδιαφορεί για την επαφή και την πνευματική οικειοποίηση του έργου που παράγει ο καλλιτέχνης; Εννοώ ο καλλιτέχνης που δεν αντιγράφει φόρμες και συνταγές του παρελθόντος η του επικρατούντος «μάρκετινγκ», αλλά αναπλάθει με τη δημιουργική φαντασία του τον εξωτερικό και εσωτερικό κόσμο και χαράζει με τόλμη και πρωτοτυπία νέες εκφραστικές μεθόδους και προσεπεξευρίσκει οπτικές διατυπώσεις.Άραγε σε όλη αυτή τη νεφελώδη κατάσταση, που διαρκεί τόσο πολύ και που οι πιθανές βελτιώσεις και συνοδοιπορείες καλλιτέχνη και κοινού συνέβησαν σε κάποιες χρονικές στιγμές, αλλά δεν απέδωσαν σε βάθος και διάρκεια, ποια είναι η θέση και ίσως η ευθύνη του σύγχρονου καλλιτέχνη;Σε μια μακραίωνη ιστορική πορεία, που η μαγική - εξορκιστική - θρησκευτική ανάγκη της τέχνης έδωσε τη θέση της στη σχέση: κράτος - εκκλησία - παραγγελία - εργαστήριο με μαθητές και βοηθούς -προσδιορισμένο θέμα - έργο, η είσοδος του 20ου αιώνα άλλαξε ριζικά την εξελικτική πορεία των σχέσεων αυτών.Η δε είσοδος του 21ου αιώνα παγίωσε μεν την ισχύ των χορηγών, των συλλεκτών, των επιμελητών και των θεωρητικών τέχνης, αλλά ο μοχλός της αλλαγής στηρίχθηκε στη βιωμένη από τους σύγχρονους καλλιτέχνες ανεξαρτησία. Όμως, αυτή η ανεξαρτησία του καλλιτέχνη, από τις παραδοσιακές δομές και κανόνες δημιουργίας, οδήγησε μέσα από αντιστρόφως ανάλογες διαδικασίες σε μια μεγαλύτερη αποξένωση του καλλιτέχνη. Μόνος και κλεισμένος στο προσωπικό του κέλυφος συνθέτει έργα, που απευθύνονται ουσιαστικά στον εαυτό του. Αλλά και όταν μετέχει ενεργά σε μορφές τέχνης που απαιτούν την συμμετοχή άλλων καλλιτεχνών ή και του κοινού, όπως π.χ. εικαστικές παραστάσεις (performance), εικαστικά περιβάλλοντα, διαμορφώσεις χώρων κ.α., δύσκολα αποβάλλει τον χαρακτηρισμό του περιθωριακού. Δρα στην πραγματικότητα μεταξύ λίγων και ορισμένων, ενός προσωπικού κοινού που έχει ελάχιστη σχέση με το μεγάλο κοινωνικό σύνολο, το οποίο στην καλύτερη περίπτωση εκπλήσσεται ή μειδιά… Ίσως, είναι σημαντικότερο και δημιουργικότερο το να βιώνει την προσωπικότητά του ο καλλιτέχνης μέσα σε ένα καταπιεστικό από εμφανείς φορείς σύστημα… Η ανεξαρτησία τον οδήγησε μεν σε μια διαδικασία έμπνευσης και παραγωγής έργων που εφευρίσκει ο ίδιος, αλλά δυστυχώς δεν πέτυχε να τον απαλλάξει από τους μεσάζοντες (εμπόρους τέχνης, γκαλερίστες, μάνατζερ, χρηματοδότες, γραφειοκράτες, δημόσιες σχέσεις), ούτε βέβαια από τους καθοδηγητές τάσεων και αισθητικών ιδεών, που στις μέρες μας δεν είναι πλέον οι δημιουργοί, αλλά οι τεχνοκρίτες, σύγχρονοι θεωρητικοί και «πεφωτισμένοι» γκαλερίστες, διευθυντές μουσείων, επιμελητές διεθνών εκθέσεων οι οποίοι καθορίζουν την τέχνη του σήμερα με τις αμφιλεγόμενες αλλά ισχυρές επιλογές τους, παρά την παγκόσμια οικονομική κρίση στον νέο αιώνα που διανύουμε.Έτσι ο καλλιτέχνης που υπερασπίζεται την ανεξαρτησία του, την ελεύθερη έκφρασή του, την ανένδοτη πορεία του για τη δημιουργία σημαντικής τέχνης, δεν έχει καν πεδία επιλογής. Μόνος αποφασίζει την παραγωγή έργων και πολλές φορές τα αποθηκεύει, αφού κανένας δεν τα παράγγειλε, κανένας σχεδόν δεν τα βλέπει και κανένας από τους διακινητές έργων τέχνης δεν ενδιαφέρεται γι’ αυτά. Υπάρχουν τόσοι άλλωστε που είναι πρόθυμοι να ικανοποιήσουν το κάθε τι που επιτάσσουν η μόδα και το μάρκετινγκ.Λογικά αυτή η καλλιτεχνική ανεξαρτησία θα έπρεπε να ευοδώσει και την δημιουργία ζωγραφικών έργων σύμφωνα με τις δομικές και αισθητικές αρχές της ζωγραφικής. Όμως αυτή η ανεξαρτησία εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων, μας οδήγησε μέσα από σχεδόν αντιστρόφως ανάλογες διαδικασίες στην προτεινόμενη εκμηδένιση της ζωγραφικής και κατ’ αναλογίαν της γλυπτικής, της χαρακτικής κι άλλων εικαστικών εκφραστικών μορφών άμεσης έκφρασης.Κατά τον φιλόσοφο Martin Heidegger /Μάρντιν Χαΐντεγκερ μέσα στο καλλιτεχνικό έργο ενεργοποιείται η αλήθεια, που είναι η αποκάλυψη των όντων μέσα στο Είναι τους. Η δημιουργική φανέρωση ενός κόσμου είναι ό,τι βασικότερο κατορθώνει το καλλιτέχνημα. Συνεπώς η εικαστική αναγωγή στο Σύμβολο της ουσίας του έργου τέχνης γίνεται μέσα από το αέναο «συμβάν» της Αλήθειας. Βέβαια ο Friedrich Nietsche / Φρειδερίκος Νίτσε αποδίδει τη γένεση του καλλιτεχνήματος στη διαμάχη του Απολλώνιου στοιχείου με το Διονυσιακό στοιχείο και κατά τον Albrecht Durer /Άλμπερτ Ντύρερ «η Τέχνη κρύβεται μέσα στη φύση και χρειάζεται να την αποσπάσει ο καλλιτέχνης» . Όλοι όμως γενικά συμφωνούν ότι βασικό στοιχείο για την αναγωγή στην ουσία της τέχνης είναι η Αλήθεια. Η Αλήθεια σαν συμφωνία της γνώσης με τα αντικείμενα ωθεί προς το δημιουργείν, προς το έργο τέχνης δηλαδή. Μπορούμε να πούμε ότι η τέχνη είναι ένα γίγνεσθαι και ένα συμβάν αλήθειας. Το έργο τέχνης όμως που προκύπτει από την υποσυνείδητη τάση του ανθρώπου για την αιωνιότητα ενεργοποιεί μέσα του την αλήθεια και την φανερώνει συμβολικά μέσω του «ωραίου», δηλαδή του ολοκληρωμένου αρμονικά-ενίοτε και μέσω αντιθέσεων και δυσαρμονιών- που αντιπροσωπεύει η εικαστική δημιουργία.Άλλο ερώτημα είναι ποιο θα ήταν το όφελος από μία αναλυτική προσέγγιση αυτής της διαδικασίας, αφού το έργο-αποτέλεσμα είναι το αντικείμενό της, σαν μέτρο αξίας, μοναδικό και ανεξάρτητο από την παρουσία του δημιουργού του.Η εποχή μας έχει το προνόμιο να σφραγίζει με την αισθητική της ανομοιομορφία και την πολλαπλότητά της στην έκφραση κάθε είδους. Η καλλιτεχνική οντότητα του εικαστικού δημιουργού, αλλά και κάθε καλλιτέχνη, έχει ουσιαστικά καλυφθεί από την πληθώρα της προσποίησης, της μίμησης και των συμφερόντων που έχουν τα διεθνή αλλά και εθνικά ή κρατικά δίκτυα προώθησης της τέχνης, στηριζόμενα και καλύπτοντας τις απαιτήσεις και ελλείψεις τους και όχι στην αναζήτηση της αληθινής έκφρασης, που αντιπροσωπεύει η γνήσια καλλιτεχνική δημιουργία.Βιώνουμε την εποχή που η μεγάλη τέχνη έχει απομακρυνθεί από τον άνθρωπο και η ουσία της είναι καθηλωμένη στο παρελθόν. Οι κώδικες προσέγγισης έχουν σβηστεί και η απαιτούμενη από τους δέκτες ευαισθησία και πνευματικότητα ολισθαίνει αντιμέτωπη με τη χυδαιότητα, την ευκολία και την αισθητική σύγχυση. Ο μεγάλος στοχαστής Hegel /Χέγκελ διατύπωσε υπαινικτικά την άποψη, ότι η τέχνη είναι θνητή και προορισμός της είναι να πεθάνει. Ίσως η απαισιόδοξη άποψή του να είναι καρπός της ιδεαλιστικής του διαίσθησης, όμως φαίνεται πως το τέλος του 20ου αιώνα την έθεσε σε τροχιά επαλήθευσης. Κορεσμένο και ανιαρό, μέσα σε μια αντιαισθητική σκοτοδίνη, ενός ανερμάτιστου πλέον «μεταμοντέρνου» φορμαλισμού, παρέδωσε την τεχνικά παγκοσμιοποιημένη κοινωνία των αρχών του 21ου και την πολλαπλή έκφραση της στην μεγαλοδυναμία της τεχνικής και της τεχνολογίας που συντονίζουν οι πολυεθνικές εταιρείες.Μήπως όμως όλες αυτές οι σκέψεις είναι απλά αστόχαστες διαπιστώσεις και αισιόδοξα δεχόμενοι το αύριο μπορούμε να δούμε στοιχεία αναγέννησης και ζωτικότητας; Μήπως οι καθοριστικές αξίες της τέχνης είναι υπαρκτές έστω και υπό διωγμό; Όσοι ακόμη θέτουν ερωτήματα και αμύνονται ενάντια στη μόδα, τον καταναλωτισμό και την ιδεολογική έρημο του παρόντος, που τείνει στην ισοπέδωση των κριτηρίων και την παθητική αποδοχή των αισθητικών κατασκευαστικών εφφέ, ίσως γνωρίζουν τις απαντήσεις και διαισθάνονται τις πιθανές διεξόδους.Διαπιστώνουμε λοιπόν ότι στο πρακτικό επίπεδο, όχι μόνο η θέση του καλλιτέχνη δεν έχει σχέση με την φημολογούμενη ανεξαρτησία, αλλά ότι η προσχώρησή του σε εξωκαλλιτεχνικά κυκλώματα και φορείς (ένεκα βέβαια της βιωτικής ανάγκης αλλά και των αντιπνευματικών παραγόντων που κυριαρχούν στην αγορά) οδηγούν σε πιθανή εξαφάνιση την εικαστική έκφραση. Κάτι που επιτείνεται στις μέρες μας από την ολέθρια διεθνή καπιταλιστική κρίση – οικονομική και πολιτική – που επιβαρύνει σε βάθος την ψυχολογία τόσο των καλλιτεχνών, όσο και του κοινού και ελαχιστοποιεί τις δυνατότητες ανεξάρτητης εικαστικής ανάπτυξης. Θα μπορούσαμε να παρομοιάσουμε τον σύγχρονο καλλιτέχνη σαν σχοινοβάτη που επιχειρεί τα πιο περίεργα και επικίνδυνα κόλπα. Οι άκρες του σχοινιού είναι αόρατες, αλλά αυτός προχωρεί με άλματα και ταλαντώσεις. Αν τύχει (και πολλές φορές τυχαίνει) να συντριβεί στο έδαφος κανείς σχεδόν δεν τον λυπάται…Ίσως οι διαπιστώσεις αυτές φανούν υπερβολικές. Κι όμως στην πραγματικότητα ο σύγχρονος άνθρωπος ελάχιστα συγκινείται από την τέχνη της εποχής του ή τουλάχιστον από την τέχνη που του επιβάλλουν τα Media και οι έμποροι, σαν τέχνη της εποχής του. Η σύγχυση και η προσποίηση καλύπτουν ένα μεγάλο φάσμα των αναζητήσεων του αιώνα και παρά την πράγματι μεγαλύτερη διάδοση των έργων τέχνης, μέσω χαρακτικών και άλλων αναπαραγωγικών μεθόδων και στην προσέγγιση του καθημερινού ανθρώπου με την Pop Art, τη Video Art, τα multimedia, αλλά και τη δυνατότητα επικοινωνίας της mail-art, της electronic και computer art, η τέχνη δεν βιώνεται σαν ανθρώπινη ανάγκη και πνευματικό αγαθό. Σχεδόν πάντα μένει στο επίπεδο της διακόσμησης ή της επένδυσης σε κάτι ακατανόητο μεν, αλλά που κάποιοι «επαΐοντες» δίνουν μεγάλη αξία. Υπάρχει μεγάλη διέξοδος αναφορικά και σχετικά με όλα αυτά; Πιστεύω ότι οι πιθανές διέξοδοι και απαντήσεις θα ‘ρθουν μόνο από τους ίδιους τους γνήσιους καλλιτέχνες, που επιμένουν να εκφράζουν την ψυχή τους παρά τις αντιξοότητες. Αν η ανεξαρτησία του καλλιτέχνη κράτησε όσο οι καλλιτέχνες ήταν ενάντιοι στο κατεστημένο της παράδοσης, η διάσωση του καλλιτέχνη στο μέλλον θα επιτευχθεί μόνο, εάν ο καλλιτέχνης συνειδητοποιήσει ότι η αποξένωσή του από το κοινό και την ανθρώπινη ψυχή σημαίνει παραδοχή του «ανώφελου» της τέχνης και την προτεινόμενη και μεθοδευμένη από τους παράγοντες του πνευματικού σκοταδισμού αντικατάστασή της, από τα τεχνολογικά ευρήματα και εφέ που ήδη κυριαρχούν και σαν επικοινωνιακά όπλα μπορούν να επηρεάσουν προπαγανδιστικά ή κατασταλτικά με παγκόσμια εμβέλεια. Καταλήγω διατυπώνοντας αναφορικά με όλα αυτά την προσωπική μου άποψη:Ο σημερινός άνθρωπος αναζητά την ταυτότητά του μέσα στο παγκόσμιο χωριό, που παρόλο τον άκαμπτο φιλελευθερισμό, του υπόσχεται άνεση και επικοινωνία. Ο χρηματιστηριακός νεοπλουτισμός και η τεχνολογική υπερδύναμη καλπάζουν με συστηματικές μεθόδους επιρροής και επιβολής. Ο καλλιτέχνης με το βιωμένο-βιωματικό έργο του και την αισθητική έρευνα και κατάθεση έχει την ικανότητα να ανθίσταται στην αλλοτρίωση, την ισοπέδωση και την αναισθησία. Ζει και εκφράζει μια συνεχή επανάσταση, κυρίως προσωπική, που πιστεύω ότι μπορεί να τον κρατά σε εννοιολογική και αισθητική εγρήγορση. Ο συνειδητοποιημένος καλλιτέχνης δεν θα εκπλαγεί από τις αναπόφευκτες ιστορικές εκπλήξεις και τις αισθητικές αλλαγές και μεταλλαγές. Ήδη εμπεριέχονται διαχρονικά στο έργο του.
(Τό κείμενο περιλαμβάνεται στον συλλογικό τόμο ΠΡΟΣ ΤΗ ΝΕΑ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ, ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ, ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗΣ, με επιστημονική επιμέλεια του ΒΑΣΙΛΗ ΦΙΟΡΑΒΑΝΤΕ, Εκδόσεις ΑΡΜΟΣ).
Selected bibliographyHeidegger, Martin: Der Ursprung des Kunstwerkes, Holzwege, Frankfurt a.M.1950Read, Herbert: The Philosophy of Modern Art, Fawcett World Library, New York,1967Kultermann, Udo: Leben und Kunst, Verlag Ernst Wasmuth Tubingen,1970Matisse, Henri: Ecrits et propos sur l’art, Hermann, Paris,1972Barthes, Roland:The Death Of The Author, Hill and Wang, New York,1977Francastel, Pierre: Peinture Et Societe-Naissance Et Destruction DUn Espace Plastique De La Renaissance Au Cubisme, Ed.Denoel,1977Scharf, Aaron: Art and Photography,Pelican Books,1979Castelman, Riva: Printed Art, The Musum of Modern Art,New York,1980ART and PHILOSOPHY: texts: Jean Baudrillard, Hans-Georg Gadamer, FredericJameson, Julia Kristeva, Jean-Francois Lyotard, Louis Marin, Mario Perniola, Peter Sloterdijk, Philippe Sollers, Paul Virilio, Cornel West, Flash Art Books, Giancarlo Politi Editore, Milan, Italy,1991Lucie-Smith, Edward: Movements in art since 1945, World of Art, Thames and Hudson,1992Bowness, Alan: Modern European Art, World of Art, Thames and Hudson,1992Electronic Art, Moning Image, Ed.Joan Miro Foundation, Barcelona,1992Gombrich, Ernst: Τέχνη και ψευδαίσθηση, Νεφέλη, Αθήνα,1995Sensation: Young British Artists from the Saatchi Collection, London:Thames and Hudson in collaboration with the Royal Academy of Arts,1997
Τρίτη 15 Οκτωβρίου 2013
Δευτέρα 14 Οκτωβρίου 2013
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)